Omgaan met stress of angst, vooral op het werk, is belangrijk om een gezond evenwicht in het welzijn te bewaren. Hier vindt u meer informatie over het omgaan met stressvolle of angstopwekkende situaties.

Achtergrond

Wat wordt bedoeld met “stress” of “angst”?

Stress en angst zijn nauw met elkaar verbonden. Angst kan een algemeen gevoel van onbehagen zijn, zoals zorgen maken, dat kan variëren in intensiteit. Iedereen ervaart in verschillende mate stress of angst, maar volwassenen met autisme melden vaak hogere niveaus van angst dan de rest van de algemene bevolking. Autistische volwassenen zeggen vaak dat de impact van angst veel groter is dan de impact van autisme.  

Hoe weet ik of ik me gestrest of angstig voel?

Sommige tekenen van stress of angst kunnen zijn:

• Zeer negatieve gedachten hebben
• ‘s Nachts niet kunnen slapen en zich dan overdag oververmoeid voelen
• Paniekaanvallen of ademhalingsmoeilijkheden
• Zelfbeschadiging
• Zweten

Wat kan dit voor mij betekenen?

Er zijn verschillende mogelijke redenen waarom volwassenen met autisme vatbaarder zijn voor gevoelens van stress of angst. Het gevoel minder goed in staat te zijn om onzekerheid te verdragen wordt in verband gebracht met zeer hoge niveaus van angst bij volwassenen met autisme. Angst kan vaak worden uitgelokt door verandering of verstoring van de routine, zintuiglijke gevoeligheden (zoals over- of ondergevoeligheid voor licht, geluiden of geuren) of sociale moeilijkheden.

Studenten en afgestudeerden waarmee wij spraken, zeiden dat zij deze dingen stressvol vonden:

• De juiste loopbaan en baan kiezen om te solliciteren
• Interviews en bekwaamheidstests
• Werken in een team
• Plotselinge veranderingen in projectresultaten of deadlines
• Niet de ondersteuning of redelijke aanpassingen krijgen die zij nodig hadden
• Lawaaierige werkomgeving
• Pendelen naar het werk
• Onduidelijke feedback over hun prestaties, of helemaal geen feedback krijgen 
• Aanpassen aan hun collega’s
• Presentaties geven of om commentaar worden gevraagd tijdens vergaderingen
• Omgaan met cliënten

Het is mogelijk dat angst een inherent onderdeel is van autisme, hoewel daar nog niet genoeg over bekend is. Proberen om ‘erbij te horen’ of om niet autistisch over te komen kan ook veel interne stress veroorzaken. 

We weten dat begeleid werken kan zorgen voor een sociale identiteit, een hogere levenskwaliteit en een verbetering van het welzijn van volwassenen met autisme. Toch kan de werkplek voor veel volwassenen met autisme nog steeds een bron van stress of angst zijn. 

Er zijn misschien andere mensen die u vertrouwt om mee te praten als u het moeilijk vindt, zoals vrienden of familieleden. Het is echter een goed idee om strategieën te hebben, plaatsen waar u naartoe kunt gaan en activiteiten die u zelf kunt doen wanneer u zich overbelast en gestrest voelt. Overeengekomen redelijke aanpassingen helpen meestal om dit mogelijk te maken.

Praktische tips

1) Begrijp wanneer u zich angstig voelt

Dit is belangrijk om vast te stellen wanneer u zich angstig voelt, hoe stress of angst voor u aanvoelt en of er triggers zijn waarvan u weet dat die gevoelens van bezorgdheid opwekken. Een manier om dit te doen is een dagboek bij te houden om uw stemming in de gaten te houden. 

2) Onzekerheid verminderen

Vooruitplannen kan helpen om gevoelens van stress of angst te verminderen. Gebruik indien mogelijk een schema om uw dag te structureren en probeer veranderingen in uw routine te plannen. 

3) Besteed tijd aan ontspannende en rustgevende activiteiten

Het kan de moeite waard zijn tijd te reserveren om te ontspannen en op te laden, bijvoorbeeld door wat tijd voor uzelf te nemen na sociale interacties of andere dingen die u als vermoeiend ervaart. Het kan helpen om tijd te besteden aan dingen die u leuk vindt en u te verdiepen in uw hobby’s, interesses of lichaamsbeweging.

4) Spreek met een collega die u vertrouwt

Als u zich gestrest of angstig voelt op het werk, kunt u beter met een collega praten die u vertrouwt. Dit kan afhangen van hoe comfortabel u het vindt om over uw gevoelens te praten met een collega op het werk. Het kan ook nuttig zijn om met familieleden of goede vrienden te praten.

5) Wees open over wat u helpt uw stress en angst te verminderen

Stel een lijst samen van voorkeuren en suggesties waarvan u weet dat ze uw stress en bezorgdheid kunnen verminderen. Hieronder vindt u een voorbeeld, en er is ook een Profile Builder tool om u te helpen bepalen wat voor u stress vermindert. Het zou de moeite waard kunnen zijn om deze lijst aan uw manager te laten zien, als u denkt dat dit nuttig kan zijn:

Vragen om over na te denken

1. Wat doet graag thuis waardoor u zich ontspannen voelt?
2. Welk eten en drinken maakt dat u zich beter voelt? Is het mogelijk om wat bij u te hebben?
3. Met wie kan u praten?
4. Wat weten uw manager en collega’s over hoe uw autisme u beïnvloedt?
5. Waar kunt u heen als u zich gestrest voelt? Maak een lijst van plaatsen.
6. Wat is uw favoriete vorm van lichaamsbeweging? Zelfs niet-sportieve mensen vinden meestal wel iets wat ze leuk vinden.

Aanvullende informatie en links

Er zijn een aantal apps die tot doel hebben de angst van volwassenen met autisme te verminderen en die gepersonaliseerde ondersteuning bieden. Een die beschikbaar in het Nederlands is:

Stress Autisme App (SAM). Meer informatie is hier beschikbaar: https://stressautismmate.nl/